Μετά από μακρά συζήτηση για το πώς η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να γίνει πιο εύρωστη και πιο ευαισθητοποιημένη ως προς την ασφάλεια, οι Ευρωπαίοι έχουν σημειώσει τώρα μεγαλύτερη πρόοδο προς αυτόν τον στόχο την περασμένη εβδομάδα από ό,τι την προηγούμενη δεκαετία. Ο πόλεμος της Ρωσίας έχει αφυπνίσει έναν γίγαντα που κοιμάται – έναν γίγαντα που είναι πλήρως αφοσιωμένος στην υποστήριξη μιας ελεύθερης Ουκρανίας.
Μερικές εβδομάδες μπορεί να μοιάζουν με δεκαετίες, και αυτή η εβδομάδα ήταν μία από αυτές. Με την γυμνή επιθετική ενέργεια της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η τραγωδία του πολέμου έχει ξεσπάσει για άλλη μια φορά στην Ευρώπη. Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν βομβαρδίσει κατοικίες, σχολεία, νοσοκομεία και άλλες μη στρατιωτικές υποδομές. Η μηχανή προπαγάνδας του Κρεμλίνου έχει ωθηθεί σε υπερένταση στην προσπάθειά της να δικαιολογήσει το αδικαιολόγητο. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχουν ήδη εγκαταλείψει τη βία, ενώ θα ακολουθήσουν κι άλλοι.
Οι Ουκρανοί, εν τω μεταξύ, επιχειρούν μια ηρωική υπεράσπιση της χώρας τους, γαλβανισμένη από την ηγεσία του προέδρου Volodymyr Zelensky. Αντιμέτωποι με μια κλιμακούμενη επίθεση και τους παράλογους ισχυρισμούς του Κρεμλίνου που αρνούνται την εθνική τους ταυτότητα, οι Ουκρανοί έχουν επιδείξει ενότητα και ανθεκτικότητα. Καθηλωμένος στο παρελθόν, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να έπεισε τον εαυτό του ότι η Ουκρανία του ανήκει στο όραμά του για μια «μεγαλύτερη Ρωσία». Αλλά οι Ουκρανοί έχουν δείξει ότι η χώρα τους ανήκει και ότι σκοπεύουν να έχει ένα ευρωπαϊκό μέλλον.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ξεκινήσει τη δράση. Ενώ κάποιοι περίμεναν ότι θα δισταθούμε, θα διαφωνήσουμε και θα καθυστερήσουμε, ενεργήσαμε με ταχύτητα ρεκόρ για να υποστηρίξουμε την Ουκρανία, σπάζοντας τα ταμπού στην πορεία. Έχουμε επιβάλει κυρώσεις χωρίς προηγούμενο σε ολιγάρχες που συνδέονται με το Κρεμλίνο και σε όσους ευθύνονται για τον πόλεμο. Μέτρα που ήταν αδιανόητα μόλις πριν από λίγες ημέρες – όπως ο αποκλεισμός κορυφαίων ρωσικών τραπεζών από το σύστημα SWIFT και το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας – είναι πλέον σε ισχύ. Και για πρώτη φορά ποτέ, η ΕΕ υποστηρίζει τα κράτη μέλη καθώς προμηθεύουν στρατιωτικό εξοπλισμό στην εμπόλεμη Ουκρανία, κινητοποιώντας 500 εκατομμύρια ευρώ (554 εκατομμύρια δολάρια) στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Διευκόλυνσης Ειρήνης.1
Τα έχουμε κάνει όλα αυτά μαζί με άλλες χώρες για να εξασφαλίσουμε το μέγιστο αποτέλεσμα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς, η Ελβετία, η Ιαπωνία, η Σιγκαπούρη και πολλά άλλα χρηματοπιστωτικά και οικονομικά νευρικά κέντρα έχουν ενωθεί μαζί μας στην υιοθέτηση σκληρών κυρώσεων. Η διεθνής οργή κατά της Ρωσίας διαχέεται, ακόμη και στον αθλητισμό και τις τέχνες. Ένα πλήγμα εταιρειών εγκαταλείπει τη ρωσική αγορά.
Ωστόσο, τα νέα από το έδαφος στην Ουκρανία είναι φρικιαστικά και αποθαρρυντικά, και κανείς δεν ξέρει πώς θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος. Ο Πούτιν θα προσπαθήσει να δικαιολογήσει την αιματοχυσία που έχει εξαπολύσει, απεικονίζοντάς την ως αναπόφευκτο υποπροϊόν κάποιας μυθικής σύγκρουσης μεταξύ της Δύσης και των Υπόλοιπων. αλλά δεν θα πείσει σχεδόν κανέναν. Η συντριπτική πλειονότητα των χωρών και των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο αρνείται να αποδεχτεί έναν κόσμο όπου ένας αυταρχικός ηγέτης μπορεί απλώς να αρπάξει ό,τι θέλει μέσω στρατιωτικής επιθετικότητας.
Στις 2 Μαρτίου, η συντριπτική πλειοψηφία της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών – 141 χώρες – ψήφισε υπέρ των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ουκρανίας, καταγγέλλοντας τις ενέργειες της Ρωσίας ως σαφή παραβίαση του Χάρτη του ΟΗΕ και του διεθνούς δικαίου. Μόνο τέσσερις χώρες ψήφισαν με τη Ρωσία (οι υπόλοιπες 35 απείχαν). Αυτή η ιστορική επίδειξη παγκόσμιας συναίνεσης δείχνει πόσο πολύ οι ηγέτες της Ρωσίας έχουν απομονώσει τη χώρα τους. Η ΕΕ εργάστηκε σκληρά για να επιτύχει αυτό το αποτέλεσμα στον ΟΗΕ και συμφωνούμε πλήρως με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ότι το καθήκον τώρα είναι να τερματιστεί η βία και να ανοίξει η πόρτα στη διπλωματία.
Την εβδομάδα μετά την εισβολή της Ρωσίας, γίναμε επίσης μάρτυρες της καθυστερημένης γέννησης μιας γεωπολιτικής Ευρώπης. Για χρόνια, οι Ευρωπαίοι συζητούν πώς η ΕΕ μπορεί να γίνει πιο εύρωστη και πιο συνειδητή για την ασφάλεια, με ενότητα σκοπού και δυνατοτήτων για την επιδίωξη των πολιτικών μας στόχων στην παγκόσμια σκηνή. Τώρα αναμφισβήτητα προχωρήσαμε περισσότερο σε αυτό το μονοπάτι την περασμένη εβδομάδα από ό,τι κάναμε την προηγούμενη δεκαετία.
Αυτή είναι μια ευπρόσδεκτη εξέλιξη, αλλά υπάρχουν πολλά ακόμα να γίνουν. Πρώτον, πρέπει να προετοιμαστούμε να υποστηρίξουμε την Ουκρανία και τον λαό της μακροπρόθεσμα – τόσο για χάρη τους όσο και για το δικό μας. Δεν θα υπάρχει ασφάλεια για κανέναν αν επιτρέψουμε στον Πούτιν να επικρατήσει. Εάν δεν υπάρχουν πλέον κανόνες, θα κινδυνεύουμε όλοι. Γι’ αυτό πρέπει να διασφαλίσουμε ότι μια ελεύθερη Ουκρανία θα επιβιώσει. Και για τον σκοπό αυτό, πρέπει να διατηρήσουμε ένα άνοιγμα για να επιστρέψει η Ρωσία στη λογική, ώστε να αποκατασταθεί η ειρήνη.
Δεύτερον, πρέπει να αναγνωρίσουμε τι σημαίνει αυτός ο πόλεμος για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και ανθεκτικότητα ευρύτερα. Εξετάστε την ενεργειακή διάσταση. Σαφώς, η μείωση της εξάρτησής μας από τις εισαγωγές ενέργειας από αυταρχικές και επιθετικές δυνάμεις είναι μια επείγουσα στρατηγική επιταγή. Είναι παράλογο να έχουμε κυριολεκτικά χρηματοδοτήσει την ικανότητα του αντιπάλου μας να διεξάγει πόλεμο. Η εισβολή στην Ουκρανία θα πρέπει να δώσει νέα ώθηση στη μετάβασή μας στην πράσινη ενέργεια. Κάθε ευρώ που επενδύουμε στην ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο σπίτι θα μειώσει τις στρατηγικές μας ευπάθειες και θα συμβάλει στην αποτροπή της καταστροφικής κλιματικής αλλαγής. Η ενίσχυση της βάσης μας σημαίνει επίσης να αντιμετωπίσουμε τα επιθετικά δίκτυα παραπληροφόρησης της Ρωσίας και να κυνηγήσουμε το οικοσύστημα χρηματοδότησης και επιρροής του Κρεμλίνου.
Τρίτον, σε έναν κόσμο πολιτικών ισχύος, χρειαζόμαστε την ικανότητα να εξαναγκάζουμε και να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας. Ναι, αυτό περιλαμβάνει στρατιωτικά μέσα και πρέπει να τα αναπτύξουμε περισσότερο. Αλλά η ουσία αυτού που έκανε η ΕΕ αυτή την εβδομάδα ήταν να χρησιμοποιήσει όλες τις πολιτικές και τους μοχλούς –που παραμένουν κυρίως οικονομικός και ρυθμιστικός χαρακτήρας– ως όργανα εξουσίας. Θα πρέπει να βασιστούμε σε αυτήν την προσέγγιση τις επόμενες εβδομάδες, στην Ουκρανία αλλά και αλλού, ανάλογα με τις ανάγκες.
Το βασικό καθήκον για τη «γεωπολιτική Ευρώπη» είναι ξεκάθαρο. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τη νέα αίσθηση του σκοπού μας πρώτα για να εξασφαλίσουμε μια ελεύθερη Ουκρανία και μετά για να αποκαταστήσουμε την ειρήνη και την ασφάλεια σε ολόκληρη την ήπειρό μας.
by the T.
