Ο Γάλλος πρόεδρος κέρδισε άλλη μια θητεία, αλλά αντιμετωπίζει σκληρή πορεία αφού η ακροδεξιά έφτασε στο ιστορικό υψηλό.
Ο Εμανουέλ Μακρόν επανεξελέγη Πρόεδρος της Γαλλίας την Κυριακή, αλλά μια ισχυρή επίδειξη από την ακροδεξιά αντίπαλό του Μαρίν Λεπέν – η ισχυρότερη ποτέ – δημιουργεί προβλήματα για τη δεύτερη θητεία του και στέλνει μια προειδοποιητική βολή στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο κεντρώος κατεστημένος πρόεδρος σημείωσε νίκη με άνετη διαφορά, με περίπου 58,5 τοις εκατό του εκλογικού σώματος να τον υποστηρίζει έναντι 41,5 τοις εκατό για τη Λεπέν, σύμφωνα με μια προκαταρκτική καταμέτρηση. Αυτό δίνει στον Μακρόν μια δεύτερη πενταετή θητεία.
Αλλά η νίκη του προέδρου θολώνεται από το γεγονός ότι ο αντίπαλός του – ένας αντιμεταναστευτικός, εθνικιστής υποψήφιος που υποστηρίζει την απαγόρευση της ισλαμικής μαντίλας στο κεφάλι, έχει φλερτάρει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και θέλει να μετατρέψει την Ευρωπαϊκή Ένωση σε «συμμαχία ευρωπαϊκών εθνών». — κέρδισε περισσότερες ψήφους από οποιονδήποτε ακροδεξιό υποψήφιο στην ιστορία της Γαλλικής Δημοκρατίας.
Περισσότεροι από 12 εκατομμύρια άνθρωποι επέλεξαν τη Λεπέν, περίπου πέντε εκατομμύρια περισσότερα από ό,τι κατά την τελευταία προεδρική υποψηφιότητά της το 2017 – μια αύξηση που υποδηλώνει ότι η στρατηγική της να προσπαθήσει να φέρει το κόμμα της στο πολιτικό ρεύμα ήταν σε μεγάλο βαθμό επιτυχημένη.
Το αποτέλεσμα φέρει επίσης προειδοποιήσεις για την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Εν μέσω του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, με πλάνα από βομβαρδισμένες πόλεις να εμφανίζονται καθημερινά στις τηλεοπτικές ειδήσεις, ένα τεράστιο τμήμα του γαλλικού εκλογικού σώματος υποστήριξε έναν υποψήφιο που ζήτησε τη δημιουργία συμμαχίας με τη Μόσχα και είπε ότι θα αποσύρει τη Γαλλία από το ΝΑΤΟ ολοκληρωμένη εντολή εάν εκλεγεί.
Σε μια από τις ιδρυτικές χώρες της ΕΕ, εκατομμύρια ψήφισαν για έναν υποψήφιο του οποίου η προεκλογική πλατφόρμα υποστηρίζει τη διάλυση της ΕΕ εκ των έσω αναστέλλοντας τους κανόνες της για τα ελεύθερα ταξίδια και υποβαθμίζοντας την υπεροχή του δικαίου της ΕΕ.
«Αυτό το αποτέλεσμα είναι [το σημάδι] μιας μεγάλης δυσπιστίας εναντίον των ηγετών μας και εναντίον των Ευρωπαίων ηγετών, ένα μήνυμα που δεν μπορούν να αγνοήσουν», είπε η Λεπέν στους υποστηρικτές της στην ομιλία της για παραχώρηση. «Οι ψηφοφόροι έδειξαν ότι θέλουν μια ισχυρή αντιπολίτευση στον Μακρόν».
Η ισχυρή παρουσία της θα θεωρηθεί ως προειδοποίηση στις Βρυξέλλες, οι οποίες εξακολουθούν να πλήττονται από την ψήφο της Βρετανίας να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και είναι εγκλωβισμένη σε δικαστικές μάχες με την Πολωνία και την Ουγγαρία για διαμάχες για το κράτος δικαίου.
Αλλά η πιο άμεση πρόκληση θα είναι για τον Μακρόν, ο οποίος ξεκινά τη δεύτερη θητεία του σε μια βαθιά διχασμένη χώρα όπου η πολιτική οργή θα μπορούσε εύκολα να μετατραπεί σε διαδηλώσεις στους δρόμους και σε βία.
Ο πρόεδρος αναγνώρισε αυτές τις διαφορές στη νικητήρια ομιλία του.
«Η χώρα μας είναι γεμάτη αμφιβολίες και διχασμούς, οπότε θα χρειαστεί να είμαστε δυνατοί. Αλλά κανείς δεν θα μείνει στην άκρη», είπε από μια σκηνή σε σχήμα οκτάγωνου μπροστά από τον Πύργο του Άιφελ.
Αναταραχή στη γωνία
Ενώ η ψηφοφορία σημαίνει ότι θα επικρατήσει η συνέχεια στη Γαλλία, δείχνει επίσης ότι οι διχασμοί που ταλαιπωρούν τη γαλλική πολιτική για δεκαετίες δεν συρρικνώνονται, αλλά μεγαλώνουν με κάθε διαδοχικές εκλογές.
Η Λεπέν βρίσκεται στην τρίτη προεδρική εκστρατεία της, αλλά δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο άλλης και σε καμία περίπτωση δεν έχει τελειώσει πολιτικά. Έχει συνέλθει από την ήττα της το 2017 και διεύρυνε σημαντικά τη βάση του κόμματός της. Στην ομιλία της για παραχώρηση, η επικεφαλής του κόμματος Εθνικό Συσπείρωση έδωσε μαχητικό τόνο και άφησε να εννοηθεί ότι θα οδηγούσε τα στρατεύματά της στη μάχη όταν οι ψηφοφόροι εκλέξουν ένα νέο γαλλικό κοινοβούλιο τον Ιούνιο.
«Είναι μια εντυπωσιακή νίκη», είπε η Λεπέν σε ζητωκραυγαζόμενους υποστηρικτές της στη Boulogne, ένα προάστιο του Παρισιού που ιστορικά ήταν η έδρα του κόμματός της.
Υπονοώντας πιθανές συμμαχίες που θα μπορούσαν να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο το κόμμα της Λεπέν, ο ακροδεξιός προεδρικός υποψήφιος Ερίκ Ζεμούρ, ο οποίος αποκλείστηκε στον πρώτο γύρο των εκλογών, ζήτησε το σχηματισμό ενός «πατριωτικού μπλοκ» που θα ενώνει τους υποστηρικτές του και της Λεπέν.
«Πρέπει να ξεχάσουμε τις διαμάχες μας και να ενώσουμε τις δυνάμεις μας. Είναι δυνατόν, είναι απαραίτητο, είναι καθήκον μας. Ας οικοδομήσουμε τον πρώτο συνασπισμό της δεξιάς και των πατριωτών το συντομότερο δυνατόν», είπε ο Ζέμουρ μετά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων.
Ο Μακρόν ακρωτηρίασε τις κυρίαρχες κεντροαριστερές και κεντροδεξιές δυνάμεις κατά την άνοδό του στην εξουσία και η ψηφοφορία της Κυριακής έδειξε ότι τα κάποτε ισχυρά σοσιαλιστικά κόμματα και τα κόμματα Les Républicains δεν μπορούν να σωθούν. Κανένα κόμμα δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει περισσότερο από το πέντε τοις εκατό των ψήφων στον πρώτο γύρο, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα δικαιούνται να αποζημιωθούν τα έξοδα της προεκλογικής του εκστρατείας από το κράτος.
Η κατάρρευσή τους επιταχύνει την αναδιαμόρφωση του πολιτικού τοπίου της Γαλλίας, μακριά από το χάσμα δεξιά-αριστερά, προς μια διάσπαση μεταξύ των εθνικιστών αντικαθεστωτικών λαϊκιστών και των κεντρώων φιλοευρωπαίων προοδευτικών.
Ξεκινώντας τη δεύτερη θητεία του μετά από δύο χρόνια πολιτικών για τον COVID-19, εν μέσω υψηλού πληθωρισμού και του πολέμου στην Ουκρανία, ο Μακρόν είναι απίθανο να απολαύσει κανένα είδος μήνα του μέλιτος. Έχουν ήδη αυξηθεί οι κλήσεις για να ξεκινήσει αυτό που στη Γαλλία είναι γνωστό ως «κοινωνικός τρίτος γύρος» των προεδρικών εκλογών — ένας που λαμβάνει χώρα στους δρόμους, με τη μορφή διαμαρτυριών. Οι αριστεροί ψηφοφόροι που κράτησαν τη μύτη τους και ψήφισαν υπέρ του Μακρόν για να κρατήσει την ακροδεξιά εκτός εξουσίας έχουν ιδιαίτερα κίνητρα να ασκήσουν πίεση στην κυβέρνηση του Μακρόν.
«Θα είναι μια δύσκολη διαδρομή», δήλωσε στο POLITICO ανώτατο στέλεχος του κόμματος La République en Marche του Μακρόν πριν από την ψηφοφορία της Κυριακής.
«Δεν νομίζω ότι θα υπάρξει ένα μεγάλο κίνημα διαμαρτυρίας ευρείας εμβέλειας, αλλά πιστεύω ότι βλέπουμε μια σειρά από διαμαρτυρίες σε διάφορα μέρη της χώρας, μερικές όπως το Κίτρινο Τζακ [κίνημα διαμαρτυρίας βάσης]».
Οι διαδηλώσεις έχουν ήδη ξεκινήσει στα γαλλικά πανεπιστήμια, με ακτιβιστές να είναι οργισμένοι επειδή έπρεπε να επιλέξουν μεταξύ της ακροδεξιάς και ενός υποψηφίου υπέρ των επιχειρήσεων. Ορισμένοι ηγέτες του κινήματος των Κίτρινων Γιλέκων, που συγκλόνισε τη Γαλλία το 2018 και το 2019, καλούν ήδη τους πολίτες να βγουν στους δρόμους.
Η δυσαρέσκεια έχει επίσης εξαπλωθεί μεταξύ των αριστερών ψηφοφόρων, των οποίων οι υποψήφιοι αποκλείστηκαν από τον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας στις 10 Απριλίου. Το 22% του εκλογικού σώματος ψήφισε στον πρώτο γύρο τον ηγέτη της άκρας αριστεράς Ζαν-Λικ Μελανσόν και ήταν ιδιαίτερα διχασμένοι σχετικά με επιλογές στο δεύτερο.
Ο ηγέτης του κόμματος France Unbowed αναδείχθηκε πρωταθλητής του αριστερού πλήθους κατά του Μακρόν, σημειώνοντας υψηλά σκορ σε προάστια με μεγάλο πληθυσμό μεταναστών και με νεολαία σε όλη τη χώρα, εν μέρει χάρη στην πράσινη ατζέντα του.
Καθώς ο Μακρόν εισέρχεται στη δεύτερη θητεία του, θα υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για διαμαρτυρίες. Ο πρόεδρος εξελέγη βάσει μιας πλατφόρμας μεταρρύθμισης των κρατικών συντάξεων και ώθησης της ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 ή τα 65 έτη. Θέλει επίσης να μεταρρυθμίσει και να εισαγάγει περισσότερη αυτονομία στα γαλλικά σχολεία, μια φιλοδοξία που θα τον βάλει σε τροχιά σύγκρουσης με τα ισχυρά συνδικάτα δασκάλων της Γαλλίας.
Η πρώτη θητεία του Μακρόν δεν ήταν καθόλου εύκολη, αμαυρώθηκε από την πανδημία του COVID-19 και τις διαμαρτυρίες του Κίτρινου Γιλέκου που ξεκίνησαν για τον πράσινο φόρο στα καύσιμα. Αυτή τη φορά, ορκίζεται ότι έχει μάθει από τα λάθη και υπόσχεται μια νέα μέθοδο που στοχεύει στην οικοδόμηση συναίνεσης για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων.
Αλλά με τον πληθωρισμό και τις τιμές της ενέργειας να ανεβαίνουν, πολλοί παρατηρητές πιστεύουν ότι η χώρα προετοιμάζεται για μια αντίδραση.
Ο τρίτος γύρος
Βραχυπρόθεσμα, οι αντίπαλοι του Μακρόν είναι ήδη έτοιμοι για μάχη ενόψει των κοινοβουλευτικών εκλογών του Ιουνίου. Ο πρόεδρος χρειάζεται πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση για να μπορέσει να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις του και η εκστρατεία δεν αναμένεται να είναι εύκολη.
Παραδοσιακά, οι Γάλλοι ψηφοφόροι τείνουν να ψηφίζουν με τον ίδιο τρόπο στις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, έτσι ώστε ο εκλεγμένος πρόεδρος και η κυβέρνησή του να μην βρίσκονται σε αντιπαράθεση καθώς ξεκινούν τη θητεία τους.
Αλλά για την αριστερά της Γαλλίας, οι βουλευτικές εκλογές προσφέρουν μια ευκαιρία για εκδίκηση. Ο Μελανσόν ήρθε σχεδόν τρίτος στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών και το στρατόπεδό του ελπίζει να αξιοποιήσει την επιτυχία του και να ματαιώσει τα μεταρρυθμιστικά σχέδια του Μακρόν.
Μεγάλη προσοχή θα δοθεί επίσης στην Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν, η οποία θα αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό ή τη συνεργασία στις κοινοβουλευτικές εκλογές με τον Ζεμούρ, ο οποίος συγκέντρωσε το 7% των ψήφων στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών.
Η σκληρή δεξιά συνήθως τα πηγαίνει άσχημα στις κοινοβουλευτικές εκλογές, καθώς τα κυρίαρχα κόμματα τείνουν να ενωθούν για να τους εμποδίσουν να φύγουν από τα καθήκοντά τους. Το 2017, το Εθνικό Ράλι έλαβε μόνο οκτώ έδρες από τις 577, αν και η Λεπέν πήρε το 33 τοις εκατό των ψήφων στις προεδρικές εκλογές εκείνης της χρονιάς.
Η Λεπέν έθεσε τον εαυτό της ως εκπρόσωπο των καταπιεσμένων, των ξεχασμένων Γάλλων ενάντια στις αστικές ελίτ. Ο Γάλλος πρόεδρος έχει ορκιστεί να ενώσει τη χώρα, αλλά τα ερωτήματα για το πώς ακούγονται αυτές οι φωνές δεν ήταν ποτέ πιο έντονες.
Πηγή: https://www.politico.eu
