Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επικεντρώσει τα μυαλά στις πολιτικές που κερδίζουν κερδισμένους από τον τερματισμό των επιδοτήσεων άνθρακα και πετρελαίου έως την αύξηση των φόρων της βενζίνης στη βενζίνη.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ενίσχυσε τη σημασία των εκτιμήσεων εθνικής ασφάλειας στις ενεργειακές πολιτικές των δυτικών χωρών. Ταυτόχρονα, οι κυβερνήσεις πρέπει να συνεχίσουν να επικεντρώνονται στη μείωση της περιβαλλοντικής ζημίας – ιδίως στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Και οι δύο στόχοι, γεωπολιτικοί και περιβαλλοντικοί, είναι επείγοντες και θα πρέπει να αξιολογηθούν από κοινού.
Αυτοί οι δύο στόχοι δεν συγκρούονται απαραίτητα, όπως πιστεύουν ορισμένοι. Υπάρχουν πολλά ενεργειακά μέτρα που μπορεί να υιοθετήσει η Δύση που θα ωφελήσουν το περιβάλλον και θα προωθήσουν τους γεωπολιτικούς της στόχους. Τα πιο προφανή βήματα, ειδικά για την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι οι κυρώσεις που μειώνουν τη ζήτηση για εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία.
Μια ανασκόπηση διαφορετικών τομέων της ενεργειακής πολιτικής αποκαλύπτει περαιτέρω επιλογές. Εδώ, τονίζω τα πρέπει και τα μη που φαίνονται να είναι σαφείς επιλογές που κερδίζουν, σε αντίθεση με τις αποφάσεις πολιτικής όπου οι συμβιβασμούς είναι έντονες και οι λογικοί παρατηρητές μπορεί να διαφωνούν.
Η πρώτη επιλογή πολιτικής είναι αμβλύ: οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής του άνθρακα και πρέπει να αποσύρουν τις επιδοτήσεις άνθρακα. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει εκτιμήσει ότι οι παγκόσμιες επιδοτήσεις ενέργειας (συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, καθώς και του άνθρακα), είτε στον παραγωγό είτε στον καταναλωτή, υπερβαίνουν τα 5 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Μόνο οι άμεσες επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων των ΗΠΑ έχουν υπολογιστεί συντηρητικά σε 20 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Στη συνέχεια, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να ρυθμίσουν το φυσικό αέριο. Η ηπειρωτική Ευρώπη έχει εξαρτηθεί από το ρωσικό αέριο και οι αποστολές υγροποιημένου φυσικού αερίου στις ΗΠΑ μπορούν να βοηθήσουν στην αντικατάστασή του. Αλλά εάν πρόκειται να υπάρξει μια ανανέωση της έκρηξης του fracking, η οποία ουσιαστικά μείωσε τις συνολικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στις ΗΠΑ από το 2007 έως το 2012, η προσεκτική ρύθμιση θα πρέπει να μειώσει δραστικά την ποσότητα μεθανίου που απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα ως μέρος της διαδικασίας. Ευτυχώς, αυτός ο κανονισμός δεν χρειάζεται να είναι ακριβός.
Το να μην επιδοτούμε το πετρέλαιο είναι επίσης βασικό. Οι παγκόσμιες επιδοτήσεις πετρελαίου ανέρχονται σε περίπου 1,5$ ετησίως. Εάν οι ΗΠΑ πρέπει να ανοίξουν περισσότερες ομοσπονδιακές εκτάσεις για γεωτρήσεις, δεν θα πρέπει πλέον να προσφέρουν μισθώσεις σε γεωτρύπανες σε τιμές χαμηλότερες της αγοράς.
Οι δυτικές κυβερνήσεις θα πρέπει επίσης να αξιοποιήσουν τα υπάρχοντα αποθέματα, όπως έκανε πρόσφατα ο Τζο Μπάιντεν, ανακοινώνοντας μια άνευ προηγουμένου απελευθέρωση 180 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου από το Στρατηγικό Απόθεμα Πετρελαίου της χώρας. Ενώ οι πρόεδροι στο παρελθόν χρησιμοποιούσαν μερικές φορές το αποθεματικό για πολιτικούς σκοπούς, η απόφαση του Μπάιντεν έχει μια πραγματική αιτιολόγηση εθνικής ασφάλειας, επειδή η απελευθέρωση μπορεί να βοηθήσει να αντισταθμιστεί μέρος του τρέχοντος προσωρινού ελλείμματος εφοδιασμού.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα αποθέματα πετρελαίου δεν είναι αρκετά μεγάλα για να επηρεάσουν τις παγκόσμιες τιμές. Ωστόσο, η κίνηση των ΗΠΑ συνοδεύτηκε από απελευθερώσεις παρόμοιων αποθεμάτων έκτακτης ανάγκης από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και πολλές άλλες χώρες, συνολικού ύψους 240 εκατομμυρίων βαρελιών τους επόμενους έξι μήνες. Ορισμένοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν επίσης ότι οι ΗΠΑ δεν χρειάζονται απόθεμα πετρελαίου, τώρα που η χώρα δεν είναι πλέον καθαρός εισαγωγέας πετρελαίου. Ακόμη κι αν συμφωνήσει κανείς, αυτό δεν θα ήταν επιχείρημα κατά της αποδέσμευσης των αποθεματικών τώρα, αλλά μάλλον κατά της ανανέωσης του αποθεματικού όταν περάσει η κρίση.
Επιπλέον, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αυξήσουν, όχι να μειώσουν, τους φόρους στα λιανικά προϊόντα πετρελαίου. Αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ κήρυξαν πρόσφατα «αργίες φόρου φυσικού αερίου» για να μετριάσουν τους καταναλωτές από τις επιπτώσεις των υψηλών παγκόσμιων τιμών του πετρελαίου. Άλλες χώρες προσπαθούν επίσης να προστατεύσουν τους πολίτες τους από τις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας. Αλλά αυτά τα μέτρα, αν και κατανοητά πολιτικά, είναι τρομερά οικονομικά: υπονομεύουν το κίνητρο των οδηγών να εξοικονομήσουν οικονομία στην κατανάλωση καυσίμου, ωφελώντας έτσι τη Ρωσία και βλάπτουν το περιβάλλον.
Καθώς σταματούν να προωθούν τον άνθρακα και το πετρέλαιο, οι κυβερνήσεις πρέπει να διατηρήσουν τη δυναμική πίσω από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η συνέχιση της πρόσφατης τάσης προς την αιολική και την ηλιακή ενέργεια είναι σημαντική τόσο για γεωπολιτικούς όσο και για περιβαλλοντικούς λόγους. Οι κρατικές επιδοτήσεις για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης της έρευνας στην τεχνολογία αποθήκευσης, μπορούν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο. Αλλά οι ΗΠΑ και η ΕΕ θα πρέπει επίσης να κάνουν το λιγότερο δημοφιλές βήμα μείωσης, όχι αύξησης, των δασμών και άλλων προστατευτικών φραγμών που επηρεάζουν τις εισαγωγές ηλιακών συλλεκτών και ανεμογεννητριών – εισαγωγές που συνέβαλαν στη μείωση του κόστους ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ταυτόχρονα, οι κυβερνήσεις πρέπει να αμυνθούν για να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των πυρηνικών σταθμών. Μία από τις πιο λανθασμένες τρέχουσες ενεργειακές πολιτικές είναι η εκπληκτική επιλογή της Γερμανίας να προχωρήσει σε σχέδια για το κλείσιμο των τριών εναπομεινάντων πυρηνικών σταθμών της αργότερα φέτος, αντί να προσπαθήσει να ανοίξει ξανά τους τρεις που έκλεισε τον Δεκέμβριο. Η απόφαση της χώρας το 2011, ως απάντηση στην καταστροφή της Φουκουσίμα, να διακόψει όλη την πυρηνική της ενέργεια κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας οδήγησε σε αυξημένη εξάρτηση από τον άνθρακα και τις ρωσικές εισαγωγές ορυκτών καυσίμων και σε υψηλότερες εκπομπές CO2.
Άλλες χώρες αξιολογούν διαφορετικά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της πυρηνικής ενέργειας. Λιγότεροι θάνατοι προέκυψαν από το πυρηνικό ατύχημα της Ιαπωνίας από ό,τι σημειώνονται καθημερινά από εξόρυξη ή καύση άνθρακα. Το Ηνωμένο Βασίλειο σχεδιάζει τώρα να κατασκευάσει οκτώ νέους πυρηνικούς αντιδραστήρες αυτή τη δεκαετία, εν μέρει για να μειώσει την εξάρτησή του από τις εισαγωγές πετρελαίου στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ο καλύτερος τρόπος για να μειωθεί η ζήτηση για ορυκτά καύσιμα είναι μέσω φόρου άνθρακα ή δημοπρασιών εμπορεύσιμων αδειών (με τα έσοδα που χρησιμοποιούνται για τη μείωση των στρεβλωτικών φόρων, για παράδειγμα). Προς το παρόν, η εισαγωγή τέτοιων μηχανισμών τιμών στις ΗΠΑ είναι πολιτικά αδύνατη. Όμως, πριν από 20 χρόνια, λέγαμε το ίδιο για την ΕΕ, και σήμερα έχει το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών.
Η μείωση της ζήτησης για υδρογονάνθρακες βλάπτει τα κέρδη όλων των εξαγωγέων πετρελαίου, όχι μόνο της Ρωσίας. Όμως, ενώ μερικοί από αυτούς τους παραγωγούς είναι αθώοι παρευρισκόμενοι, κάποιοι είναι πετροκράτη που δεν αξίζουν απολύτως την υποστήριξη των ΗΠΑ και των συμμάχων τους. Δεν είναι τυχαίο ότι τόσες πολλές χώρες εξαγωγής πετρελαίου είναι αυτοκρατορίες. Πολλές μελέτες για την κατάρα των φυσικών πόρων έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι κοινωνίες που βασίζονται στον πλούτο των εμπορευμάτων γενικά, και το πετρέλαιο ειδικότερα, είναι επιρρεπείς στον αυταρχισμό.
Μακροπρόθεσμα, ίσως θα ήταν καλύτερο να συρρικνωθεί παγκοσμίως ο τομέας των ορυκτών καυσίμων. Καθώς οι δυτικές κυβερνήσεις επιδιώκουν να σχεδιάσουν ενεργειακές πολιτικές που να είναι ισχυρές τόσο από περιβαλλοντική όσο και από γεωπολιτική άποψη, αυτή η σκέψη θα πρέπει να βοηθήσει στη συγκέντρωση των μυαλών.
