Το να μιλάμε για «πρόοδο» στη Γενεύη είναι τουλάχιστον παραπλανητικό. Αν αυτή είναι η πρόοδος που επιδιώκουμε, τότε ίσως έχουμε χάσει την ικανότητα να διακρίνουμε τι συνιστά πραγματική θετική εξέλιξη. Το άνοιγμα ή η διάνοιξη ακόμα περισσότερων οδοφραγμάτων δεν είναι τίποτα περισσότερο από την αργή αλλά σταθερή συμφιλίωση με την κατοχή. Δεν αποτελεί βήμα προς την επίλυση του Κυπριακού, αλλά εδραίωση της λογικής ότι δεν υπάρχει πρόβλημα εισβολής και κατοχής, παρά μόνο δύο κοινότητες που καλούνται να συνυπάρξουν μέσα από «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης».
Το πιο ανησυχητικό, όμως, είναι ότι φαίνεται να έχουμε αποδεχθεί αυτή την κατάσταση χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις. Με την ανοχή μας, ακόμα και την εκ των συνθηκών, η τουρκική πλευρά εμπεδώνει βήμα βήμα το αφήγημα ότι το Κυπριακό δεν είναι εδώ και καιρό ένα ζήτημα παραβίασης της διεθνούς νομιμότητας, αλλά απλώς μια διένεξη που μπορεί να επιλυθεί με αμοιβαίες υποχωρήσεις και ότι αυτό που απουσιάζει είναι το καλό κλίμα μεταξύ των δυο κοινοτήτων. Και το χειρότερο; Αυτό το αφήγημα υιοθετείται πλέον ακόμα και από αναλυτές που μέχρι πρότινος δεν δίσταζαν να χαρακτηρίσουν την κατάσταση ως έχει. Αν αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι μιλούν σήμερα για «πρόοδο», τότε μάλλον δεν συνεννοούμαστε ή κάτι άλλο συμβαίνει που δεν γράφεται εύκολα….
Το ότι φτάσαμε ως εδώ δεν είναι ασφαλώς έργο ενός και μόνο παράγοντα, αλλά το συλλογικό αποτέλεσμα επιλογών δεκαετιών, παθητικότητας και αδυναμίας χάραξης μιας πραγματικής στρατηγικής. Η αλυσίδα που σήμερα μας δένει σε αυτή την πραγματικότητα δεν δημιουργήθηκε ξαφνικά – τη σφυρηλατήσαμε όλοι μαζί, κρίκο-κρίκο, με κάθε αναβολή, με κάθε λάθος υπολογισμό, με κάθε αυταπάτη ότι μπορούμε να αποφύγουμε τις δύσκολες αποφάσεις. Δεν είναι μόνο η Τουρκία που εκμεταλλεύτηκε τη συγκυρία, ούτε μόνο η διεθνής κοινότητα που αδιαφόρησε. Είμαστε και εμείς, που επιτρέψαμε τη σταδιακή αποδόμηση των δικών μας θέσεων, που αποδεχτήκαμε τη διαιώνιση της κατοχής ως μια διαχειρίσιμη πραγματικότητα, που συμβιβαστήκαμε με το ελάχιστο και βαφτίσαμε ήττες ως «ρεαλισμό και διορατικότητα».
Και αυτό μας αφορά όλους.
Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι πρέπει τώρα να αποδεχτούμε αυτή την αλυσίδα ως τετελεσμένο γεγονός και να τη «κουμπώσουμε» γύρω από το λαιμό μας. Αντίθετα, είναι η τελευταία στιγμή να αναρωτηθούμε αν θα συνεχίσουμε να χτίζουμε τον δρόμο της διχοτόμησης ή της διολίσθησης ή αν θα βρούμε τη δύναμη να αντιστρέψουμε την πορεία μας.
Ακόμα και τώρα, ο Νίκος Χριστοδουλίδης έχει μια ορατή ευκαιρία μπροστά του, και το μόνο που μπορούμε να ευχηθούμε και εισηγηθούμε είναι να την αξιοποιήσει με τρόπο που θα επαναφέρει τη συζήτηση στις σωστές της βάσεις. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή ηγεσία δεν πρόκειται να συμβάλουν εποικοδομητικά στην πορεία προς την επόμενη πενταμερή. Δεν θα αλλάξουν στάση, ούτε θα σταματήσουν να προωθούν τη λύση δύο κρατών ως τη μοναδική ρεαλιστική επιλογή. Παραδοσιακά κορυφώνουν πριν και προ κάθε διαδικασίας. Το ερώτημα, όμως, δεν είναι τι θα κάνει η άλλη πλευρά, αλλά τι θα κάνουμε εμείς. Αυτή ενδέχεται να είναι η δεύτερη – και ίσως η τελευταία – ευκαιρία για το Νίκο Χριστοδουλίδη για να επανατοποθετήσει το Κυπριακό εκεί που ανήκει: ως ζήτημα εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής, όχι ως μια «εκκρεμότητα» μεταξύ δύο κοινοτήτων. Είναι η στιγμή να απεγκλωβιστούμε από πολιτικές που διαχρονικά λειτούργησαν ως μονομερής υποχώρηση, χαρίζοντας κεκτημένα στην άλλη πλευρά χωρίς κανένα ουσιαστικό αντάλλαγμα. Αν, λοιπόν, τα πράγματα δεν πάνε καλά – και όλα συνηγορούν ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να επιτρέψει κάποια ουσιαστική πρόοδο – τουλάχιστον να έχουμε κάνει ένα βήμα προς την αποτίναξη των πληγών του παρελθόντος. Αν μη τι άλλο, ας είναι αυτή η στιγμή που θα αποφασίσουμε να δώσουμε εμείς τον βηματισμό στις εξελίξεις ακόμα και αν αυτό περάσει από κρίση και επίκριση.
Γιατί η άλλη επιλογή μας θα είναι να συνεχίσουμε να προσαρμοζόμαστε σε μια πορεία που μας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη διχοτόμηση ή σε λύση άδικη και ως εκ τούτου μη βιώσιμη.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης θα έχει καθαρή εικόνα των Τουρκικών προθέσεων σε σύντομο χρόνο… Δεν φημίζονται οι Τούρκοι για την αβρότητα και εγκράτεια τους …άρα να είναι έτοιμος να κινηθεί ως οφείλει και όχι να εξωραΐσει τα πράγματα.
Δεν είναι πια στην αρχή του δρόμου.
Έχει ήδη διαβεί την μέση περίπου απόσταση. Δεν θα υπάρχουν σε πολύ λίγο δικαιολογίες.
Κυριάκος Κενεβέζος: Πρώην Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας
Οι απόψεις που δημοσιεύονται στο politicalbank.gr είναι προσωπικές και εκφράζουν τον συγγραφέα.
